Φτιάχτε club στον ΠΑΟ και μετά συζητάμε

‘Εσύ, είσαι μέσα?’ Με αυτή τη φράση και μέσα από μια έντονη διαφημιστική καμπάνια, η διοίκηση της ΠΑΕ Παναθηναϊκός προσπαθεί να βρει πελάτες για να γεμίζει το ΟΑΚΑ, το οποίο θα αποτελεί την έδρα της ομάδας από την επόμενη σεζόν. Πράγμα που βέβαια κάνουν ουσιαστικά όλες οι σύγχρονες ομάδες – εξ’ άλλου ανώνυμες εταιρείες είναι. Σαν παναθηναϊκός που η διοίκηση της ομάδας (μιλάμε πάντα για την οικογένεια Βαρδινογιάννη) μου ‘έκοψε’ το ποδόσφαιρο από το ’96-97, μόνο χλευασμό μπορούν να μου προκαλέσουν τέτοιες προτροπές. Το χαστούκι που έφαγαν τότε πολλοί φίλαθλοι της ομάδας ήταν δυνατό (για κάποιους, όπως εγώ, εκλήφθηκε σα μήνυμα – οιωνός πως η ομάδα στα επόμενα χρόνια θα χάνει σιγά σιγά κομμάτια από αυτά τα άυλα, αλλά τόσο σημαντικά στο ποδόσφαιρο, πράγματα, όπως είναι η ψυχή και το πρεστίζ, και έπαψαν καν να ασχολούνται έστω και από περιέργεια για το τι κάνει η ΠΑΕ).

Μέσα σε λίγους μήνες κατέστρεψαν την ομάδα που είχε μια από τις καλύτερες εμφανίσεις στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία (προσωπικά πιστεύω ότι μαζί με την παρουσία του Ολυμπιακού τη χρονιά, επί Μπάγεβιτς, που αποκλείστηκε με το γκολ του αέρα από τον Κόντε στο εντός έδρας με τη Γιουβέντους είναι αντικειμενικά οι δύο καλύτερες ελληνικές ομάδες στα ευρωπαϊκά γήπεδα τα τελευταία δέκα χρόνια). Διαλύθηκε σε χρόνο ρεκόρ η τότε ομάδα (σα να περνάς μια ηδονική βραδιά όνειρο με τη Ζιζέλ και μετά, αντί να προσγειωθείς έστω σε κάτι πιο κοντά στην καθημερινότητα, να πας κατευθείαν στη Δαμανάκη – μιλάμε για τρελή ήττα). Το χειρότερο ήταν ότι παρόμοιες μίζερες ενέργειες έγιναν και στα χρόνια που ήρθαν – όπως όπως την έβγαζε η ομάδα με πρόχειρες λύσεις. Κάποιος θα μπορούσε εδώ να κάνει εκτενή αναφορά με μεγάλες λεπτομέρειες για τη μετά πορεία, αλλά δεν είναι αυτό (το προφανές) στο οποίο θέλω να καταλήξω.

Η νοοτροπία των ομάδων πηγάζει από δύο κύριους πόλους: τις διοικήσεις και τους οπαδούς, με τους τελευταίους να έχουν ολοένα και μικρότερο ρόλο τα τελευταία χρόνια στη διαμόρφωση της νοοτροπίας της ομάδας. Η νοοτροπία της ΠΑΕ Παναθηναϊκός την οδήγησε στην πρακτική του να ‘σκοτώνει’ γρήγορα το εμπόρευμα που έχει, αποκομίζοντας το κέρδος άμεσα (πόσο μάλλον όταν γι’ αυτό το εμπόρευμα τους είχε πριν κοστίσει πενταροδεκάρες – βλέπε π.χ. Καραγκούνης) ή να πουλάει ΤΩΡΑ και όσο όσο παίκτες που θα μπορούσαν να αποτελέσουν βασικούς συντελεστές του κορμού της ομάδας και που φέρουν πολλαπλάσια λεφτά από κάποια μετέπειτα πώλησή τους (βλέπε Σεϊταρίδη που πουλήθηκε 2,5 φορές πάνω – απ’ ό,τι αγοράστηκε από τον ΠΑΟ – από τους Πορτογάλους σε μία Ρώσικη, όχι σαλάτα, ομάδα) λίγο αργότερα. Δηλαδή, ούτε καν καλές ποδοσφαιρικές μπίζνες δεν κάνουν οι άνθρωποι (δίνεις έτσι απλά τους πολλά υποσχόμενους παίκτες σου μόλις πριν το Euro?). Κανείς βέβαια δεν περίμενε να γίνει στο Euro αυτό που έγινε, αλλά αυτό δεν αλλάζει και πολύ τα πράγματα.

Από την άλλη, δεν είναι εκτός πραγματικότητας η άποψη: ‘και τι επενδύσεις - σε παίκτες κλπ – να κάνεις όταν είσαι στο ελληνικό πρωτάθλημα? Και τίποτε να μην κάνεις 2ος-3ος θα βγεις έτσι κι αλλιώς’. Αλλά θέλω να καταλήξω κάπου αλλού. Στο ότι η νοοτροπία της ΠΑΕ Παναθηναϊκός μοιάζει περισσότερο με νοοτροπία μεγαλοτσιφλικά, ο οποίος έχει πάνω απ’ όλα τον εαυτό του και όχι αυτό που διαφεντεύει – αντίθετα με ένα σύγχρονο μάνατζερ που είναι αρκετά έξυπνος και αποτελεσματικός σε αυτό που κάνει, ώστε να μην κάνει τέτοιους ηλίθιους διαχωρισμούς. Τόσο καιρό οι άνθρωποι δε (δεν μπορούν ή/και δε θέλουν?) φτιάχνουν έναν κορμό ομάδας, στην οποία θα προσθαφαιρούν, με μέτρο, τα κατάλληλα ανά περίσταση συστατικά. Ή μήπως έχουν πάρει κάποιον παίκτη που να θεωρηθεί ίνδαλμα για τους οπαδούς (ναι σύμφωνοι: και τους πελάτες) της ομάδας? Μήπως για όσους έκαναν ή έδειξαν δείγματα μιας κάποιας αξίας για ελληνικό πρωτάθλημα, υπήρξε πλάνο αφομοίωσής τους στην ομάδα (βλέπε Μινχ κλπ) ή μήπως φεύγουν κακήν κακώς? Και για να φτάσω στο τελικό συμπέρασμα.

Το θέμα δεν είναι αν παίκτες φεύγουν καλώς ή αν δεν έρχονται άλλοι (καλώς ή κακώς). Αλλά το ότι με τις πράξεις της η διοίκηση έχει δείξει πως δε θέλει η ομάδα ή κομμάτι της ομάδας (βλέπε μεγάλο όνομα παίκτη ή προπονητή) να είναι ούτε κατά διάνοια πάνω από τη διοίκηση του Παναθηναϊκού, να φαίνεται περισσότερο στον κόσμο από την οικογένεια και να την ‘καπελώνει’. Κανονική νοοτροπία τσιφλικά δηλαδή, που επειδή είναι τόσο ηλίθια και παλιομοδίτικη, αποβαίνει (νομοτελειακά) σε βάρος και του ίδιου (του τσιφλικά).

Συμπέρασμα: Στον Παναθηναϊκό κανείς δε θα γίνει είδωλο και δε θα ενσαρκώσει όραμα γιατί δεν το επιτρέπει η διοίκηση.

Στον Ολυμπιακό υπήρξαν (έχουν κάνει και εκεί πολλές μαλακίες, αλλά επικεντρώνομαι στο θέμα της νοοτροπίας) ομολογουμένως περισσότερο ανοιχτόμυαλοι. Δε δίστασαν να φέρουν παίκτες που θα δώσουν πρόσθετο ειδικό βάρος στη φανέλα του συλλόγου (θυμηθείτε τι μεταγραφές ξένων παικτών έχει κάνει ο Ολυμπιακός την τελευταία δεκαετία, καθώς και τις αντίστοιχες του Παναθηναϊκού), οι οποίοι ταυτόχρονα με τον αναντικατάστατο κορμό της ομάδας (τον γνωστό, που τώρα μετά από 8 χρόνια συζητείται ότι θέλει ανανέωση) και τα αποτελέσματα που όλοι μαζί έφεραν, έκαναν εκείνο το γκελ στον κόσμο (ο κόσμος μιας ομάδας όταν δει όραμα, συγκεκριμένες προθέσεις πάντα δίνει το απαραίτητο feedback) που έδωσαν ώθηση στην ομάδα για να πάει πιο ψηλά. Έχει το ίδιο πρεστίζ σαν ομάδα – ξεχάστε τίτλους και ιστορική αρχαιολογία – ο Ολυμπιακός του ’95-96 με το σημερινό? Η νύχτα με τη μέρα.

Η μήπως είναι τυχαίο το τι αντιμετώπισης τυχαίνουν οι παίκτες του Ολυμπιακού από την πρώην τους ομάδα σε σχέση με την αντίστοιχη που έχουν οι παίκτες του Παναθηναϊκού? Σχολίαζε ο Γιαννακόπουλος ένα ματς του Champions League πριν λίγο καιρό και αναφερόταν στον Ολυμπιακό με το ‘μας’. Ο Καρεμπέ πλύση εγκεφάλου του έκανε του Λε Γκεν να έρθει στον πάγκο της ομάδας. Στο Τζιοβάννι μόνο χρυσελεφάντινο άγαλμα στο λιμάνι δεν του στήσανε οι άνθρωποι. Ο άνθρωπος στην υπόλοιπη ζωή του θα ακούει Ολυμπιακός και κυριολεκτικά θα τον παίρνουνε τα κλάματα απ’ τη συγκίνηση. Είχε κανένα πρόβλημα στην τελετή ο Κόκκαλης αν ο κόσμος επευφημούσε περισσότερο (εκστασιαζόταν θα ήταν η σωστότερη φράση) το Βραζιλιάνο και λιγότερο τον ίδιο? Όχι βέβαια, γιατί είναι επιχειρηματίας αρκετά έξυπνος για να καταλάβει ότι ο κόσμος θέλει από την ομάδα θέαμα, παίκτες ινδάλματα, να την αισθάνεται ότι κάνει συγκεκριμένες κινήσεις για να ανελιχτεί. Και μαζί με αυτά κερδίζει σε ειδικό βάρος φυσικά και ο τιμονιέρης, δηλ. ο πρόεδρος.

Άλλο δείγμα αυτής της διαφοράς νοοτροπίας: Διάβαζα για 2-3 πρώην παίκτες του Ολυμπιακού που πήγαν στην προπόνηση του Ολυμπιακού και προπονήθηκαν κανονικά με την ομάδα σα να ανήκαν ακόμα σ’ αυτή. Είναι δυνατό να γίνουν τέτοια πράγματα στον Παναθηναϊκό, που οι περισσότεροι παίκτες φεύγουν λίγο-πολύ ρίχνοντας μαύρη πέτρα πίσω τους? Η μήπως αν πήγαινε στην Παιανία ο Σεϊταρίδης ή ο Καραγκούνης (καλά για Νικοπολίδη δεν το συζητάω…) θα τους έλεγαν: ‘βρε καλώς τα παλικάρια μας!’? Οι παίκτες του Παναθηναϊκού γίνονται περίπου ξένα σώματα (είπαμε περίπου, γιατί κανένας δεσμός δεν κόβεται εύκολα) μετά την αποχώρησή τους από την ομάδα. Αντίθετα, στον Ολυμπιακό δείχνουν προς τα έξω μία παντελή έλλειψη κόμπλεξ σε σημείο που Γιαννακόπουλος (και ο κάθε Γιαννακόπουλος) να μιλάει χρησιμοποιώντας αυθόρμητα το ‘μας’ για την ομάδα. Σα να ανήκουν ακόμα στον Ολυμπιακό ρε παιδί μου αισθάνονται οι άνθρωποι.
Όλα αυτά λοιπόν περιγράφουν τη διαφορά νοοτροπίας που υπάρχει μεταξύ μιας διοίκησης χωρίς συμπλέγματα (του Ολυμπιακού) και μιας διοίκησης γεμάτη μικροπρέπειες και νοοτροπία παλιομοδίτη μεγαλογαιοκτήμονα. Μια εξήγηση είναι ίσως τα σαφώς λιγότερα χρόνια που έχει ο Κόκκαλης στο τιμόνι των κόκκινων, που μεταφράζεται σε μεγαλύτερη όρεξη (τη στιγμή που οι άλλοι έχουν μετά από 26 χρόνια κορεστεί προ πολλού). Μία άλλη βαθύτερη εξήγηση σχετίζεται με την εξέλιξη και το επιχειρηματικό αντικείμενο του Κόκκαλη σαν επιχειρηματία (οι τηλεπικοινωνίες και γενικότερα η νέα τεχνολογία απαιτούν περισσότερη εγρήγορση, ρίσκο, πρωτότυπη σκέψη-δράση και γενικά απροκατάληπτη αντίληψη της πραγματικότητας) σε σχέση με τις περισσότερο παραδοσιακές δραστηριότητες του ομίλου Βαρδινογιάννη (και εδώ υπάρχουν οι παραπάνω απαιτήσεις, αλλά δεν αποτελούν το νούμερο ένα παράγοντα που κρίνει τα πράγματα – εδώ περισσότερη σημασία παίζουν μεγέθη όπως η έκταση και η μάζα παρά η επιτάχυνση και οι γρήγορες αλλαγές πορείας).
Το γεγονός παραμένει ένα: οι Παναθηναϊκοί βλέπουν τα τελευταία χρόνια την ομάδα όλο και περισσότερο σαν ένα απρόσωπο μαγαζί (όπου πας και απλά, ψυχρά σχεδόν, ψωνίζεις κάτι, κάνεις ό,τι κάνεις και φεύγεις), αφού αυτή τη συμπεριφορά δείχνει η διοίκηση, ενώ οι φίλαθλοι του Ολυμπιακού βλέπουν την ομάδα τους σαν club (στο club άλλωστε ξεφαντώνεις, εκστασιάζεσαι, καυλώνεις παραπάνω απ’ ό,τι σ’ ένα απλό μαγαζί). Και επειδή τέτοιοι σαν τους παραπάνω είναι οι λόγοι που οι πιτσιρικάδες διαλέγουν ομάδα (όπως και ‘γω διάλεξα το ’86-87), σήμερα μια μεταγραφή και μια διαφήμιση με ένα χαμογελαστό μπαμπά και ένα χαρούμενο παιδάκι στους ώμους του, οι οποίοι ανυπομονούν να πάρουν εισιτήριο διαρκείας και να μπουν στο club (!?) του Παναθηναϊκού, δεν αρκούν για δώσουν το κάτι άλλο στην αύρα της ΠΑΕ.

Φτιάχτε club που να αξίζει να πάει κανείς και μετά ξαναμιλάτε. Ως τότε όμως: (όπως λένε και οι άλλοι) ΑΝΤΕ ΓΕΙΑ ΡΕ!!