Monday, November 28, 2005

Good BYE LENIN!

Από τις καλύτερες ταινίες των τελευταίων χρόνων είναι αυτή η γερμανική παραγωγή του 2002-3. Συνδιάζει με έναν εκπληκτικό πραγματικά τρόπο και ταυτόχρονα ισορροπεί ανάμεσα στην εξιστόρηση ενός άκρως πολιτικού θέματος (και ιστορικού σταθμού πια) και μιας ιστορίας σχέσεων των που εξελίσσεται στους ανθρώπους μιας οικογένειας μετά από ένα σοβαρό ατύχημα.
Θυμίζει έντονα όσον αφορά τις πολιτικές της αναφορές, και την περιγραφή του όλου περιβάλλοντος, την άλλη πολύ καλή ταινία "Est-Ouest" (Ανατολή-Δύση).
Αντίστοιχα, η ανθρώπινη ιστορία που λαμβάνει χώρα θυμίζει στοιχεία από την ταινία του Pedro Almodóvar "Hable con ella".
Πραγματικά τα τελευταία ένα δύο χρόνια με τα DVD που κυκλοφορούν έχω δει αριστουργήματα - ιδιαίτερα από τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο. Δεκάδες τα παραδείγματα. Κοντεύει στο σημείο του σκοταδισμού το να βλέπεις να προωθούνται διαφημιστικά ή μέσω των τηλεοράσεων (*) εύκολες, 'φτηνές' και πιασάρικες ταινίες που βγάζει ο αμερικάνικος κινηματογράφος (δε θα κάνω συζήτηση για τα αριστουργήματα που όντως έχουν γίνει εκεί κατά καιρούς). Αλλά ιδιαίτρα τα τελευταία χρόνια, το πράγμα με τον αμερικάνικο κινηματογράφο δεν τραβάει. Δεν τραβάει η ομάδα ρε παιδί μου. Μέχρι και ο πολλά υποσχόμενος Ταραντίνο έκανε τη μεγαλύτερη παραγωγή του με μια ταινία (σόρρυ 1+1 ταινίες - σαν τις πίτσες) εντελώς για τα μπάζα (δεκτές οι αντιρρήσεις, αλλά προσωπικά πιστεύω ότι αν δεν λεγόταν ταραντίνο ο σκηνοθέτης αλλά ταραντινοπουλίδης τότε η ταινία/ες θα είχε πάει κατ' ευθείαν στα μπάζα). Η πολυδιαφημισμένη συνέχεια του όντως πρωτοποριακού Matrix ήταν λιγότερο συναρπαστική και από μια μαγνητοσκοπημένη συναυλία του Σάκη Ρουβά. Τώρα λέει γυρίζουν για 99999ή φορά το Ζορό, το Γούντι τον Τρυποκάρυδο και το περνά περνά η μέλισσα. Μα τι βγάζουνε τα παλικάρια εκεί πέρα σαν βιτρίνα του κινηματογράφου τους?
Επίσης, κάτι άλλο: Λίγες ταινίες σε τσιγγλίζουνε και σε συνταράσσουν πια από τον αμερικάνικο κινηματογράφο. Να λες ότι 'αυτή η ταινία μου έχει μείνει'. Η τελευταία για 'μένα ήταν το Fight Club (την είχα δει πριν δύο χρόνια). Υπάρχουν και άλλες πολλές άρτιες και πραγματικά πολύ καλές ταινίες. Αλλά μιλάω για ταινίες που σου δίνουν το κάτι παραπάνω. Ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος (ιδιαίτερα ισπανικός και γαλλικός) έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να μου πουν πια κάτι πιο συνταρακτικό μέσα από μια ταινία.
Από την άλλη, επειδή έχω αρχίσει και βλέπω και παλιό ευρωπαϊκό κινηματογράφο, όπου έχουν γίνει ταινίες απερίγραπτες, ίσως και να ήταν πάντα έτσι τα πράγματα και απλά να νόμιζα/νομίζαμε ότι ήταν διάφορετικά.
Και ένα τελευταίο πλεονέκτημα των ευρωπαϊκών κινηματογραφικών παραγωγών: Η μουσική τους. Υπάρχει και η σχετική παράδοση, αλλά και στις τελευταίες παραγωγές η μουσική τους είναι πραγματικά μια άλλη διάσταση ή άλλες παράλληλες διαστάσεις τη στιγμή που σε πολλές αμερικάνικες αρκείται στο να εκπληρώνει περισσότερο ένα διαδικαστικό, επιφανειακό, στενά μεγαλοπρεπή ή υποβλητικό καθαρά ρόλο, έναν τέλος πάντων πολύ πιο ρηχό ρόλο.
Κάτι συμβαίνει με τον αμερικάνικο κινηματογράφο. Και καλά οι ανεξάρτητες (εκτός Hollywood) παραγωγές πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν. Το θέμα είναι ότι οι mainstream ταινίες παλιότερα είχαν κάτι να πουν - κάποια αξιόλογη ιστορία - δοσμένη με κάποιον νέο, περίεργο, ιντριγκαδόρικο τρόπο. Τώρα ψάχνουν σενάρια για να τσιγγλίσουν το ενδιαφέρον. Πηγαίνουν σιγά σιγά σε τέλμα αν δεν κάνουν σοβαρές μεραγραφές - ανθρώπων, σκηνοθετών, σεναριογράφων. Είναι τυχαίο που όλοι μας μπορούμε να απαριθμήσουμε τουλάχιστον 20-30-40-50-100 αμερικάνους ηθοποιούς κολλοσσούς μέχρι πριν λίγα χρόνια, και σήμερα σε ηλικίες κάτω των 40-50 τους ψάχνουμε με το ντουφέκι. Όχι γιατί δεν υπάρχουνε πιστεύω. Αλλά γιατί δεν τους δίνεται η σκηνή, οι ταινίες για να φανούνε.
(*) Αυτό που θέλω να πω είναι ότι είναι χοντρή μαλακία να προβάλλεται και να καταναλώνεται ο Στίβεν Σίγκαλ και οι παρόμοιες παπαριές στην TV ή οι ηλίθια ανάλαφρες και χαζοκούδουνες αμερικάνικες κομεντί των τελευταίων χρόνων. Τι να λέμε τώρα..., μόνο στις τσόντες έχουν πια κάποια φαντασία οι άνθρωποι, στα άλλα έχουν νομίζω λιγότερη και από υπέργηρο φύλαρχο που έχει αλτζχάιμερ. Είναι απίστευτο το τι ταινίες προσπαθούνε να μας πουλήσουνε (και μας πουλάνε ασφαλώς...).

Thursday, November 10, 2005

Όταν τα έργα και τα αποτελέσματα μιλάνε μόνα τους

Ή αλλιώς, η πώς μια 'πολύ λίγη' διοίκηση ξεφτιλίζει μια ομάδα με την πάροδο των χρόνων, και πώς μια διοίκηση με όραμα δίνει στην ομάδα ειδικό βάρος και την έχει για δέκα χρόνια στα σαλόνια της ευρώπης.

Tuesday, November 08, 2005

La Ville est tranquille

Με τις ταραχές των τελευταίων ημερών στη Γαλλία αυτό που με σιγουριά μπορεί να πει κανείς είναι ότι για μία ακόμη φορά τα πράγματα δε συμπεριφέρονται και δεν είναι μόνο όπως επιφανειακά τα βλέπουμε.
Η ταινία του αρμενικής καταγωγής Robert Guédiguian μπορεί να μην έχει θέμα τις συγκρούσεις στους δρόμους των 'κοινωνικά απομονωμένων' που διέξάγονται στους δρόμους της Γαλλίας αυτές τις μέρες, δείχνει όμως ότι δεν είναι ανάγκη να γίνει μια χώρα μπουρδέλο για να καταλάβει κάποιος (ιδιαίτερα κάποιοι πολιτικοί δημοσιοσχεσίτες ή ισορροπιστές τύπου Σαρκοζί και ντε Βιλπέν) τι τρέχει.
Η Γαλλία είναι η πατρίδα των σύγχρονων κοινωνικών επαναστάσεων για ελευθερία αλλά είναι και η παραδοσιακή πατρίδα της μπουρζουαζίας (δεν είναι τρέλα η 'αριστερή' ορολογία?) και της καλής ζωής. Οι γερμανοί αξιωματικοί που βρίσκονταν στη Γαλλία, μετά από τη γνωστή 'ένδοξη' αντίστασή των Γάλλων (πόσα ανέκδοτα δεν έχουν βγει γι' αυτό....) στο β' παγκόσμιο, τραβούσαν τα μαλλιά τους για τους στρατιώτες τους που γλυκαίνονταν από τις θερμές γαλλίδες και από το easy living του γαλλικού τρόπου ζωής - και στις πόλεις και στην επαρχία - που κινδύνευε να μετατρέψει τα καμάρια της Βέρμαχτ σε ένα μάτσο καλοπερασάκηδες τυχοδιώκτες.
--
Παράξενη έως σχιζοφρενική ισορροπία αυτή μεταξύ της ευαισθητοποίησης για ελευθερία, ισότητα και αληλεγγύη της γαλλικής επανάστασης και αυτής της περιόδου τρομοκρατίας στα μετεπαναστατικά και προναπολεόντεια χρόνια που αποκεφάλιζαν σχεδόν για πλάκα και με συνοπτικές διαδικασίες τους πάντες. Όλα αυτά μαζί με τη μεγαλομανία της πάλαι ποτέ υπερδύναμης που υπερεκτίμησε τις δυνάμεις της, το εκπληκτικό μωσαϊκό καλλιτεχνικών και φιλοσοφικών ρευμάτων ιδιαίτερα στους τελευταίους δύο αιώνες, και ταυτόχρονα με το χαρακτηριστικό γαλλικό easy livin' (σαν αυτό στην ταινία 'Διακοπές στο Παρίσι' με το Σταυρίδη και το Γκιωνάκη, που ονειρευόντουσαν τη dolce vita της πόλης του φωτός) συνθέτουν την εικόνα της ξεχωριστής - παράξενης γαλλικής κοινωνίας.