Κοινές διαπιστώσεις

Είναι μάλλον περισσότερες οι φορές που διαφωνώ με τις θέσεις του Ανδριανόπουλου από αυτές που είμαι σύμφωνος. Σε αυτό όμως το άρθρο του στις 26-06-05 διαπιστώνει πράγματα με τα οποία είμαι απόλυτα (μα απόλυτα) σύμφωνος, αν εξαιρέσει κανείς το ευχολόγιό του των 2-3 τελευταίων γραμμών (άλλωστε πολιτικός είναι και μερικές φορές προτρέπει σε μια προσπάθεια για κάτι καλό στον ορίζοντα).
Ο άνθρωπος κάνει απλές διαπιστώσεις και καταλήγει στο συμπέρασμα (να πού έγκειται η απόλυτη συμφωνία μου) λέγοντας τα εξής:
«Zούμε στο περιβάλλον μιας νέας παγκόσμιας πραγματικότητας. Eνας ακήρυκτος πόλεμος σήμερα διεξάγεται παντού σχεδόν στην υφήλιο. Kαι κανένας δεν μπορεί να ξεφύγει από τους χαλύβδινους βραχίονές του. Eίναι ένας πόλεμος αδυσώπητος. Kαι οι νικητές δεν παίρνουν αιχμαλώτους. Oι εμπόλεμοι δεν έχουν σαν στόχο την κατάληψη εδαφών. Aλλά την κυριαρχία σε οικονομικές αγορές. Θύματα είναι οι απλοί άνθρωποι του μόχθου που αφημένοι αβοήθητοι εξοντώνονται αδίστακτα κάτω από τις ερπύστριες των νέων οικονομικών δυνάμεων που επελαύνουν. Kάτω από τις συνθήκες αυτές δεν χωρά εφησυχασμός. Διότι δεν υπάρχει και έλεος.»
Αυτός ακριβώς είναι ο ‘πόλεμος’ των οικονομιών – αγορών που ανέφερα κάποια στιγμή στο το blog που είχα γράψει (με αφορμή το ίδιο θέμα: την ανεργία). Αυτά τα αναφέρω γιατί θέλω σε κάποιο/α επόμενο/α blog να πάω το θέμα λίγο παρακάτω. Ο Ανδριανόπουλος (και ο κάθε πολιτικός ή ο ασχολούμενος ενεργά με πολιτικές επιλογές που επηρεάζουν πολύ κόσμο – αυτός φαίνεται σα διαχωρισμός της πλάκας αφού όλοι είμαστε – και καλά – ενεργοί πολίτες, αλλά τέλος πάντων εννοώ αυτούς που επηρεάζουν τις απόψεις και τις αντιδράσεις του κόσμου περισσότερο από έναν τυχαίο πολίτη) μπορεί να ασχολείται με το τι είναι απαραίτητο και εφικτό να γίνει με δεδομένες αυτές τις συνθήκες. Θα ήθελα ωστόσο να επικεντρωθώ σε μια πιο ψυχρή οπτική. Ανεξάρτητα του τι πρέπει να υπάρχει και του τι πρέπει να επιδιώξουμε (ή να πείσουμε κάποιους) να γίνει.
Τα πράγματα από πλευράς ανακατατάξεων, κοινωνικών αναστατώσεων (βλέπε π.χ. ασφαλιστικό) και εντάσεων θα χειροτερέψουν στο μέλλον πιστεύω σε όλες τις χώρες του λεγόμενου δυτικού κόσμου. Παρεπιπτόντως, μια αφελής ερώτηση: ρε παιδιά, αφού η ευημερία αυξήθηκε τόσο πολύ όλες τις δεκαετίες που πέρασαν, γιατί όλοι θέλουν να περικόψουν αμοιβές – εργασίες, όλοι τρέχουν για να νικήσουν σε έναν τρελό αγώνα στα σημεία για να επιβιώσουν, όλοι παραπονούνται για το καταραμένο το άγχος και την κατάθλιψη και πολλοί λένε ‘τι καλύτερα που ήταν πέρυσι’? Παρόμοια πράγματα διαπιστώνω σχετικά μ’ αυτό σε ελλάδα, παρόμοια συμβαίνουν απ’ ό,τι έχω συζητήσει με συγγενείς στις ΗΠΑ και παρόμοια τα βλέπω και στην ευρώπη (φυσικά με όλες τις διακυμάνσεις που έχει το όλο πράγμα).
Στην απληστία (greed) χρωστάμε κατά κύριο λόγο την τεράστια άνθιση των τεχνολογιών, των ανέσεων και του τρόπου ζωής μας. ‘Μας’ εννοώ και πάλι εμάς του ευρωπαιοατλαντικού χώρου (και πάλι μένουν απ’ έξω άνθρωποι και κοινωνίες που σε κάποιο βαθμό είναι περιθωριοποιημένοι). Η ίδια η απληστία είναι αυτή που οδηγεί τα πράγματα εκεί που πηγαίνουν και σήμερα. Εμείς είμαστε (όπως πάντα) άπληστοι, αλλά ανεβαίνει το βιοτικό επίπεδο (και η τάση για απληστία) και άλλων ανθρώπων στο ‘παγκόσμιο χωριό’, τους οποίους πρέπει να ανταγωνιζόμαστε. Δημιουργούνται έτσι ανά τον κόσμο θύλακες ευχαριστημένων και δυσαρεστημένων από την παγκοσμιοποίηση, τόσο σε επίπεδο χωρών όσο και σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών (βλέπε γκετοποίηση κλπ.). Άμα κλείνει η εταιρεία που είσαι ή έστω κάνει αναδιοργάνωση (στην ελλάδα ξέρουμε πολύ καλά τι σημαίνει αναδιοργάνωση) τότε χοντρικά είσαι στους δυσαρεστημένους. Αν αντίθετα είσαι στην Μπανγκαλόρ ή σε κανένα καλό προάστιο της Σαγκάης ανερχόμενος εκπρόσωπος της μεσαίας τάξης τότε αναμφίβολα θα είσαι στους ευχαριστημένους.
Η παγκόσμια οικονομία (άρα και η ευημερία μας) στηρίζεται ουσιαστικά στο δανεισμό χρημάτων από το μέλλον (βλέπε π.χ. ελλείματα όλων των χωρών) και σε μία ευλαβική (θρησκευτική θα έφτανα ακόμα να την πω) προσήλωση του δυτικού κόσμου στην κουλτούρα του καταναλωτή. Αν δε γίνει κανένα γενικό οικονομικό μπαμ (κυρίως από τριγμούς στους δύο αυτούς παράγοντες), τη βγάζουμε για κάποιο καιρό ακόμα, έχοντας κύριο μέλημά μας τον ικανοποιημένο καταναλωτή, όπως θέλουν να μας πείθουν οι χαρούμενες διαφημίσεις. Μετά, βλέπουμε... Προς το παρόν ή πορεία προς τις κοινωνίες τρελοκομεία έχει αρχίσει. Κάποιοι (ΗΠΑ) είναι έξυπνοι όσο και αδίστακτοι και κάνουν outsourcing ένα μέρος των κοινωνικών συγκρούσεων, εφευρίσκοντας ταυτόχρονα νέες αγορές (και φυσικά νέους εχθρούς).
Σε επόμενο/α blog θε ήθελα να περιγράψω δύο πράγματα:
- Τη σχετικότητα των πραγμάτων από άποψη θέσης: το να βλέπεις πολύ καλά τι γίνεται στη γειτονιά σου (γειτονιά μπορεί να είναι εδώ ακόμη και μία ήπειρος) αλλά όχι σε μία άλλη δε σημαίνει ότι αυτό που νομίζεις – αντιλαμβάνεσαι ισχύει σα γενική αλήθεια για όλο τον κόσμο και πάντως δε μπορεί από μόνο του να αποτελεί ασφαλές κριτήριο για να αντιληφθείς τη μορφή του κόσμου (και αυτήν που έχει σήμερα και εκείνη που πιθανό να έχει αύριο).
- Το ότι ο πολιτισμός μας συνολικά δεν έχει ξεπεράσει ακόμα την εποχή του θηρευτή, ενός ανθρώπου άπληστου κατά βάση, του οποίου η σχέση του με τους υπόλοιπους ανθρώπους αλλά και τη φύση (στην οποία υποτίθεται ότι είναι ενταγμένος *) είναι περισσότερο ανταγωνιστική (greed driven) παρά μια σχέση συμβίωσης. Αυτό ισχύει τόσο σε επίπεδο ατόμων όσο και σε επίπεδο κρατών (σε επίπεδο κρατών μερικοί ίσως νόμιζαν ότι μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο – συγκροτήθηκε τοτε και ο ΟΗΕ – τέλειωσε αυτή η εποχή και μπαίναμε σε μια εποχή μόνιμης ειρήνης).

(*) αυτή η καταραμένη ελληνική γλώσσα: εν + τάσσομαι -> υπονοεί ουσιαστικά τη διαδικασία του προσαρμόζομαι