Thursday, August 25, 2005

Απίστευτα και όμως γιαπωνέζικα

Αντιγράφω από την 'Καθημερινή':

Πέμπτη, 25 Aυγούστου 2005 http://www.ekathimerini.gr/
Mια μέθοδος προσλήψεων που δεν θα εφαρμόσει το AΣEΠ...
Aκόμη και για μια χώρα που φημίζεται για τα ιδιόμορφα εργασιακά της ήθη, όπως η Iαπωνία, η μέθοδος "στρατολόγησης" νέων υπαλλήλων που εφήρμοσε η ανερχόμενη εταιρεία διαδικτυακού εμπορίου ImageNet Co. θεωρείται πρωτοφανής. Oι ενδιαφερόμενοι -στην συντριπτική πλειονότητά τους απόφοιτοι πανεπιστημίων που αναζητούν την πρώτη τους δουλειά- κλήθηκαν να ανεβούν στην... κορυφή του όρους Φούτζι, σε 3.776 υψόμετρο, προκειμένου να υποβληθούν στη δοκιμασία της συνεντεύξεως από στελέχη της εταιρείας, αφού προηγουμένως θα είχαν αποδείξει πόσο αποφασισμένοι είναι να υπηρετήσουν με όλες τις δυνάμεις τους -ψυχικές και σωματικές- τον υποψήφιο εργοδότη τους.

"H εταιρεία μας θέλει να κατακτήσει την κορυφαία θέση στην αγορά, γι' αυτό και επιλέξαμε να εξετάσουμε τους υποψηφίους μας στο ψηλότερο όρος της χώρας", ήταν η "εξήγηση" που έδωσε εκπρόσωπός της.

H πρακτική, πάντως, μπορεί να θεωρηθεί υπερβολικά σκληρή ή εκκεντρική, αλλά αποδείχθηκε αποτελεσματική: από τους 20 υποψηφίους για τις τέσσερις προσφερόμενες θέσεις, οι εννέα "κόπηκαν" στη μέση της εξαντλητικής πεζοπορίας, γεγονός που αύξησε τις πιθανότητες επιτυχίας των υπολοίπων. Kαι να σκεφτεί κανείς ότι αυτά συμβαίνουν σε περίοδο που η ανεργία στην Iαπωνία έχει πέσει στο κατώτερο επίπεδο των τελευταίων επτά ετών...

Σχόλιο: Αν αυτά τους τα κάνουν προτού τους προσλάβουν, δεν τολμώ να φανταστώ τι θα τους κάνουνε μετά την πρόσληψη στην εταιρεία. Μετά από αυτά ίσως δεν είναι μακριά η εποχή που η φράση "ρε 'συ, σ' αυτή την εταιρεία μιλάμε ότι σε γαμάνε" δε θα είναι ένα απλό σχήμα λόγου. Ίσως μάλιστα αυτό να ξεκινήσει από την πρωτοπόρο Ιαπωνία για την οποία ο μεγάλος P. J. O'Rourke είχε πει ότι εκεί "ξέρουν κάτι δικά τους σεξουαλικά κόλπα, τα οποία με λίγη καλή τύχη θα παραμείνουν για πάντα δικά τους"

Friday, August 12, 2005

The rules of the game (*)

Επειδή οι κοινωνίες και οι αρχές που τις διέπουν είναι απίστευτα πολύπλοκα συστήματα, γράφω κάποιες γενικές σκέψεις:
Ο άγνωστος στο ευρύ κοινό αυστριακός μαθηματικός Kurt Godel συνέβαλε με την επιστημονική εργασία του στην ανατροπή μιας ολόκληρης φιλοσοφίας που υπήρχε, και υπάρχει εν πολλοίς, στη θεώρηση του κόσμου και των μοντέλων που το περιγράφουν εδώ και χιλιάδες ίσως χρόνια. Ο άνθρωπος με λογικά και μαθηματικά επιχειρήματα απέδειξε ότι ακόμα και για αυστηρά περιορισμένα και αυστηρά περιγεγραμμένα περιβάλλοντα προς εξερεύνηση, όπως είναι οι διάφοροι κλάδοι των μαθηματικών, είναι αδύνατο να βρει κανείς ένα σύνολο από 10, 20, 100, 1.000.000.000 κανόνες (ή αξιώματα όπως λέγονται) με τα οποία να περιγράφει πλήρως το σύνολο, και να εξηγήσει (άρα και να προβλέπει) τις ιδιότητές του.
Αυτό είναι το θεώρημα της ‘μη – πληρότητας’, που χοντρά – χοντρά λέει ότι δεν μπορώ να περιγράψω πλήρως π.χ. τη θεωρία αριθμών με 100 (ή όσα να ‘ναι) αξιώματα, ή την τριγωνομετρία με 1.000 (ή με ένα δις). Στην πραγματικότητα δεν έχω την παραμικρή ελπίδα ότι μπορώ να την περιγράψω πλήρως (άρα η αρχέγονη ιδέα στο υποσυνείδητο του να γίνουμε κάποτε μικροί θεοί πήγε περίπατο). Λέει επίσης ότι ψάχνοντας είναι δυνατό (δεν λέει ότι είναι εύκολο, λέει ότι είναι δυνατό) να βρω περιπτώσεις που αυτοί οι κανόνες όχι απλά είναι ανεπαρκείς, αλλά είναι και αντικρουόμενοι, τόσο με το αντικείμενο που περιγράφουν (στη φυσική π.χ. δε θα συμφωνούσαν με το πείραμα) όσο και μεταξύ τους. Οι φαινομενικά ανεξάρτητες βάσεις της σκέψεώς μας λοιπόν δεν είναι και τόσο ανεξάρτητες, και ακόμα χειρότερα δεν είναι καν βάσεις (με την πλήρη έννοια).

Σα φιλοσοφία καλό θα ήταν λοιπόν σιγά σιγά ο κόσμος να ξεχάσει τα πλήρη, πεπερασμένα και συνεκτικά, αγνά, μη αντικρουόμενα, μη αντιφατικά οικοδομήματα. Δεν υπάρχουν τέτοια ούτε καν στην απλή αριθμητική – αυτό απέδειξε ο αυστριακός και οι μετέπειτα μαθηματικοί των δυναμικών συστημάτων.

Τώρα, όπως φαντάζεται κανείς όταν πηγαίνει πιο κοντά στη φύση (και όχι σε τέτοια αφηρημένα και αυστηρά οικοδομήματα) τα πράγματα ‘σκουραίνουν’ δραματικά. Όταν περιγράφει π.χ. φαινόμενα της φυσικής υπάρχουν ανυπέρβλητες δυσκολίες, στη βιολογία ακόμα περισσότερες. Όταν δε μπλέκουν μέσα και οι ευφυείς παράγοντες σε αλληλεπίδραση, δηλαδή όταν θέλουμε να περιγράψουμε τις ανθρώπινες κοινωνίες, τα πράγματα τότε έχουν κατά πολύ ξεπεράσει τις υποθετικές δυνατότητές μας να δώσουμε αναλυτικούς, συγκεκριμένους κανόνες για να περιγράψουμε ή να προδιαγράψουμε τους όρους ζωής μας. Γι΄ αυτό η κοινωνιολογία και η σχετική ποσοτική επιστήμη η ‘οικονομία’ είναι οι δυσκολότερες στο σύνολό τους και στο σύνολο των αρχών της από όλες τις άλλες επιστήμες.Αυτά τα αναφέρω για να εκφράσω το πόσο συνολικά διαφωνώ με τις λογικές του ‘βρήκαμε 10 υπαρκτά και ανεξάρτητα δικαιώματα και κανόνες, τα οποία είναι έτσι κι έτσι και πάνω στα οποία θα χτίσουμε τους όρους ζωής μας’. Σίγουρα αυτό πρέπει να κάνουμε, αλλά στο μυαλό μας καλό είναι να έχουμε ότι τίποτα δεν είναι απόλυτα ανεξάρτητο, στοιχειώδες και τέλος πάντων παντού υπάρχει και μια κρυμμένη αχλάδα με ουρά.
Το αμερικάνικο σύνταγμα π.χ. είναι αναμφίβολα απίστευτα πιο φίλο προς την ελευθερία σε σχέση τα περισσότερα στον κόσμο και σε σχέση με το παραμύθι που λέγεται ‘ευρωπαϊκό σύνταγμα’ που πήγανε να το πλασάρουνε οι χαρούμενοι ευρωπαίοι ηγέτες. Τώρα το τι δημοκρατία και ελευθερία απολαμβάνουν στο αμέρικα (πάντως πολύ καλύτερη ίσως απ’ τη δική μας) είναι μια τεράστια κουβέντα. Και σίγουρα, μπορεί να μην καταφέρουμε ποτέ να βρούμε τους σωστούς κανόνες του παιχνιδιού, αλλά οι τελευταίοι αιώνες μετά την αναγέννηση έχουν δείξει ότι πάμε συνολικά σε καλό δρόμο. Άρα, καλά κάνουμε και αναζητάμε συνέχεια σωστότερους και δικαιότερους κανόνες για να ζούμε σε κοινωνίες.
Τώρα κάποιος έγκριτος και ξύπνιος νομικός θα μπορούσε ωστόσο πανεύκολα να γκρεμίσει ένα ένα όλα τα δικαιώματα που περιγράφονται στα συντάγματα του όλου του κόσμου, γιατί η πράξη λέει ότι είναι άδεια λόγια. Εγώ ας σχολιάσω απλά τα εξής:
Π.χ. «δικαίωμα στη ζωή»: υπάρχει η θανατική σε κάποιες χώρες, την οποία το κράτος επιβάλλει, άρα η ζωή δεν είναι αναφαίρετη.
Στον πόλεμο υπάρχει δικαίωμα στη ζωή? Ή ξεχάσαμε ότι έχουμε το προνόμιο να είμαστε σε μια εκπληκτική ιστορική συγκυρία που δεν υπάρχουν εκτεταμένοι πόλεμοι σε μας για καμιά 60ρια χρόνια?
Άλλο "στοιχειώδες δικαίωμα":
«δικαίωμα στην ιδιοκτησία των νομίμων κεκτημένων», όπου το τι σημαίνει νομίμως κεκτημένα όχι απλά δεν μπορεί να στηθεί σε κανόνες, με την παραπάνω μη ντετερμινιστική λογική, αλλά είναι κάτι που για μένα έξω από κάθε συζήτηση.
Παλιά όταν οι μικροί πολέμαρχοι μοίραζαν τη λεία, ερχόταν ο μεγάλος αυτοκράτορας (π.χ. Καρλομάγνος, οι Βυζαντινοί και οι όποιοι άλλοι) και έλεγε: ‘παιδιά, ως εδώ ήταν, επειδή ο κόσμος απαιτεί, θα κάνουμε μια αναδιανομή’. Και τους ξαναμοίραζε την περιουσία. Και εκείνοι έλεγαν ‘μα εμείς χύσαμε αίμα (κυριολεκτικά) για να τα’ αποκτήσουμε, μα έτσι μα αλλιώς……..’. Αυτά ήταν τότε τα νομίμως κεκτημένα, με πολέμους και με βία, τα οποία δεν ήθελαν να τους τα πάρει το κράτος με το ζόρι.
Τώρα οι κοινωνίες είναι λιγότερο άναρχες, πιο πολιτισμένες και με άλλους (σίγουρα καλύτερους από τότε) κανόνες. Το τι είναι νομίμως κεκτημένο σε μια κοινωνία σήμερα το προβλέπουν οι νόμοι. Τώρα όποιος νομίζει ότι σε μια σημερινή κοινωνία οι νόμοι είναι πραγματικά ίδιοι για όλους (εδώ πάει και το «δικαίωμα ισότητας απέναντι στους νόμους»), τότε θα πιστεύει σίγουρα και ότι τα παγκόσμια ρεκόρ στο στίβο γίνονται τρώγοντας (οι αθλητές) δίπιτα σουβλάκια και παγωτό πύραυλο της algida με καρδιά από κρέμα. Πάντως, αναντίρρητα το κράτος δικαίου είναι σε καλύτερο επίπεδο από τότε που έβαλαν στο μπουντρούμι τον Κολοκοτρώνη.
Για να κλείσω, αυτό που θέλω να πω είναι ότι έτσι κι αλλιώς οι διακηρύξεις των στοιχειωδών δικαιωμάτων και κανόνων σε κάθε εποχή δεν είναι παρά ένας πολιτικός - κοινωνικός συμβιβασμός. Η προσκόλληση με παρωπίδες ακόμα και σε ανθρωπιστικά ιδεώδη οδηγεί ακόμα και σε τραγωδίες. Η μαρξιστική και κομουνιστική σκέψη είχε σαν ένα κανόνα με ανθρωπιστική βάση την ‘εξάλειψη της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο’. Τα αποτελέσματα? Γνωστά. Κάτι δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι έφαγαν λεπίδι για να ικανοποιηθούν κανόνες που θα οδηγούσαν κάποτε σε ιδανικές (ουτοπικές φυσικά) κοινωνίες.Οι φαινομενικά καλοί και αγνοί κανόνες, εκτός του ότι δεν είναι πλήρεις και αξιόπιστοι (δηλαδή μη – αντιφατικοί) οδηγούν μερικές φορές σε αποτελέσματα που κανείς δε φανταζόταν (και σίγουρα δεν ήλπιζε).
(*) Ομώνυμο τραγούδι του Μιχάλη Ρακιντζή με το συγκρότημά του (τους Scraptown) το 1983

Wednesday, August 03, 2005

Lucky Cruisers

Ταξίδι με το Ρομίλντα (του Αγούδημου):
Πώς πληρώνοντας ένα απλό δρομολόγιο μπορείς πραγματικά να απολαύσεις μια κρουαζιέρα πολλών ημερών στα ελληνικά νερά - κανείς όμως δεν ξέρει τη διάρκειά της. Ούτε και η ίδια η εταιρεία. Είναι ένα ταξίδι έκπληξη (ένα σορπράιζ που λέγανε στις ελληνικές ταινίες).

Ρομίλντα λοιπόν: μια νέα άποψη και ταυτόχρονα μια νέα προοπτική για τις διακοπές μας.

Ψιθυρίζεται ότι τρίβει τα χέρια του ο Αλογομούρης, γιατί (λέει) εκτός από τις ποδοσφαιρικές ομάδες της πρώτης εθνικής θα μπουν στο στοίχημα οι μέρες και οι ώρες αναχώρησης του Ρομίλντα από τα λιμάνια της χώρας. Μιλάμε για πολύ μεγάλα κέρδη στον ΟΠΑΠ και ο υπουργός οικονομίας το ξέρει αυτό. Το ΦΠΑ στις οικοδομές φαίνεται ότι δεν είναι αρκετό και με αυτόν τον τρόπο ελπίζει να ξελασπώσει τον ήδη ελλειμματικό προϋπολογισμό.
Σε αυτούς που θα προβλέπουν με επιτυχία την αναχώρηση του πλοίου από το λιμάνι του Πειραιά, τα κέρδη του δελτίου θα απονέμονται σε ειδική τελετή στην προβλήτα του λιμανιού από τον υπουργό ναυτιλίας κ. Κεφαλογιάννη.
Πάντως ήδη οι παράνομοι μπουκ που παίζουν το Ρομίλντα δε χαρίζονται, δίνοντας σα χαμηλότερη απόδοση περίπου 13 προς 1 στην πρόβλεψη μέρας και ώρας (με απόκλιση τετάρτου της ώρας), κάτι που έχει εξιτάρει τους απανταχού κυνηγούς της θεάς τύχης.
Ταυτόχρονα, το υπουργείο οικονομικών σε συνεργασία με το υπουργείο ναυτιλίας επεξεργάζονται την εισαγωγή στο στοίχημα και του ‘ομόσταβλου’ Ροδάνθη καθώς και μιας σειράς άλλων ‘lucky cruisers’ (ή ‘τυχερών κρουαζιερόπλοιων’ όπως έχει επικρατήσει ο όρος).

Μια τέτοια προοπτική δεν αποκλείει να δούμε ραγδαίες εξελίξεις όπως την εισαγωγή του ΟΠΑΠ στα χρηματιστήρια της Νέας Υόρκης και του Τόκυο μέχρι το τέλος του χρόνου.
Κάτι τέτοιο θα σημάνει όχι απλά την αναθέρμανση της εθνικής οικονομίας αλλά θα είναι το όχημα για την εκπλήρωση του οράματος που υπάρχει στο Μαξίμου να δημιουργηθεί επιτέλους ‘εθνικός πλούτος’ από το χάος που υπάρχει στη χώρα.